Nhằm cụ thể hóa một trong những sáng kiến chính sách trong kế hoạch chiến lược của Việt Nam và Australia, làm sâu sắc hơn các mối quan hệ thương mại và đầu tư phù hợp ở cấp địa phương giữa các tỉnh – thành phố phía Bắc Australia và Việt Nam. Hiệp hội Đầu tư nước ngoài – VAFIE đã tổ chức hội thảo “Chiến lược giao thương và hợp tác đầu tư Việt Nam – Bắc Úc”.
Buổi hội thảo đã đề cập đến nội dung: mô hình hợp tác đầu tư theo chuỗi cung ứng ngành xây dựng, mô hình đào tạo tay nghề bậc cao và lộ trình di trú lao động phục vụ mô hình chuỗi cung ứng các ngành xây dựng – hospitality – nông sản…cho thị trường Úc, giới thiệu tổng quan về Playfair Advisory, lộ trình di trú theo diện đầu tư kinh doanh VN – Bắc Úc…
Buổi hội thảo đã đề cập đến nội dung: mô hình hợp tác đầu tư theo chuỗi cung ứng ngành xây dựng, mô hình đào tạo tay nghề bậc cao và lộ trình di trú lao động phục vụ mô hình chuỗi cung ứng các ngành xây dựng – hospitality – nông sản…cho thị trường Úc, giới thiệu tổng quan về Playfair Advisory, lộ trình di trú theo diện đầu tư kinh doanh VN – Úc…
Khi nói đến nước Úc; người ta thường nghĩ đến Canbera, Syney, Melbourene, nhưng nếu nói đến vị trí địa lý chiến lược thì Thủ phủ Darwin của lãnh thổ Bắc Úc mới đóng vai trò độc nhất vô nhị, là cửa ngõ gần nhất kết nối giữa châu Á với phần còn đại của Châu Úc. Ngoài ra Bắc Úc rất giàu tài nguyên thiên nhiên như: dầu khí và tài sản di sản văn hóa Thổ dân, nhiều khu bảo tồn thiên nhiên thùng vĩ, GDP đầu người cao nhất nước Úc, có diện tích gấp 04 lần Việt Nam nhưng dân số chưa đầy ¼ triệu người.
GS.TSKH Nguyễn Mại – Chủ tịch VAFIE chia sẻ: cuối năm 2021; Việt Nam và Australia đã ký một bản chiến lược mới, một sáng kiến cho cả hai nước, thúc đẩy đầu tư, triển khai hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, an ninh quốc phòng. VAFIE dựa trên cơ sở chiến lược đã ký kết giữa Việt Nam và Australia để tìm ra một chiến lược mới, tìm kiếm một vùng ở nước Úc có trình độ phát triển thấp nhất của Úc nhưng ở đó có nhiều tiềm năng cho Việt Nam, có thể tìm ra lợi thế để đầu tư, dựa trên sự khiếm khuyết của vùng. Và VAFIE đã có chuyến đi khảo sát 9 ngày, tại vùng Bắc của nước Úc, rút ra được 03 vấn đề là: một là nhận được sự đồng thuận của chính quyền VN và chính quyền vùng Bắc Úc, hai là: VAFIE phối hợp với chính quyền Bắc Úc trực tiếp phát triển du, ba là: thỏa thuận hướng phát triển cần thiết, với những bước đi đầu tiên trong năm 2022 và mở rộng vào năm 2023. Sau khi tìm hiểu và thỏa thuận hợp tác, chúng tôi nhận thấy có một số khó khăn như: chính sách nhập cư của chính quyền Úc rất khó khăn, đặc biệt là trường hợp nhập cư dài hạn. Chính quyền Bắc Úc không có quyền quyết định, chỉ có chính quyền Trung ương mới quyết định cho nhập cư, dân cư vùng Bắc Úc có 242.000 người dân, với diện tích gấp 03 lần Việt Nam nhưng nhất định không tăng dân số. Bắc Úc có 50% diện tích đất liền, 80% diện tích bờ biển; Thổ dân sở hữu 80%, chính quyền chỉ hữu 50% đất và bờ biển. Chúng tôi tìm ra một con đường khắc phục là, UB Dân tộc của Chính phủ Việt Nam có thể sang thăm Bắc Úc trong năm 2022, để tìm ra mối liên hệ hợp tác về đất đai ở Bắc Úc với Thổ dân. Chúng tôi sẽ chọn Thanh Hóa; nơi có cảng nước sâu, nguồn nhân lực lao động tốt và có nhiều đồng bào dân tộc ít người để kết nghĩa giữa hai địa phương Bắc Úc – Thanh Hóa của Việt Nam. Chúng ta có thể tiến hành những bước đầu tiên như: sử dụng một số nhà xưởng đã xây dựng ở đó và thuê thêm vài ngàn mét vuông, thứ hai chọn địa điểm vài chục ha đưa doanh nghiệp VN sang làm khu nông nghiệp thực phẩm, đầu tư xây dựng khách sạn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp VN lưu trú. Bước tiếp theo là trong năm 2022 sẽ đưa 10 nhà đầu tư nhỏ và vừa sang khảo sát tại Bắc Úc, để chuẩn đưa khoảng 100 lao động sang. Năm 2023, sẽ mở rộng 300 – 400 lao động.
Ông Nguyễn Ngọc Mỹ – Phó Chủ tịch VAFIE cho biết: đã có doanh nghiệp nào đầu tư tại Bắc Úc thành công chưa thì tôi không rõ nhưng đã thấy Thép Hòa Phát của VN đã mua một mỏ sắt ở đó và TH Muil đã đầu tư nuôi bò. Riêng tôi đã mua lại một khách sạn 30 phòng, vớimục đích làm nơi nghỉ cho doanh nghiệp và công nhân…
Trong phần thảo luận đã có nhiều câu hỏi khá là thiết thực như: lao động có hộ khẩu ở Nghệ An có vướng mắc về xin vi sa lưu trú tại Bắc Úc không? Có thể đầu tu về năng lượng mặt trời được không? Sau phần trình bày của các diễn giả, nhà thầu nhỏ trong xây dựng – VLXD có thể tham gia đầu tư? Thuế doanh nghiệp như thế nào? An sinh cho người lao động mới…các diễn giả đã trả lời khá chi tiết nhưng chỉ mới bắt đầu cho phần đầu tư về lĩnh vực xây dựng, các chuyên đề nông sản, du lịch, đào tạo…sẽ tiếp tục ở những buổi hội thảo kế tiếp.
Vùng lãnh thổ Bắc Úc là một trong 06 Tiểu bang và Vùng lãnh thổ thuộc Liên bang Úc, Thủ phủ là Darwin, diện tích 1.349.129 km2, dân số 246.500 người (2020). Trong đó người nhập cư không sinh ra tại Úc chiếm trên 30%, chủ yếu đến từ Philippine, Anh, New Zealand, Ấn Độ, Hy Lạp, Mỹ, Trung Quốc, Idonesia…Tỷ lệ người Việt Nam sinh sống ạti đây rất khiêm tốn so với các vùng khác. Đây là một cuộc cạnh tranh chiến lược lớn trong tương lai, nó là thiên đường đối với chúng ta, diện tích gấp 03 lần nước ta, dân số mới chỉ vài chục vạn người. Đi về Sài Gòn bằng máy bay còn gần hơn từ Bắc Úc bay về Thủ đô phía nam nước Úc.