Doanh Nghiep Today Doanh Nghiep Today
Sáng ngày 04/9/2025; Bảo tàng Chứng tích chiến tranh đã tổ chức kỷ niệm cột mốc lịch sử 50 năm hình thành và phát triển của (04/9/1975 – 04/9/2025), đánh dấu nửa thế kỷ hoạt động trong sứ mệnh vì hòa bình. Cột mốc này không chỉ là dịp để nhìn lại chặng đường phát triển của Bảo tàng mà còn là thời điểm để tri ân những người đã đồng hành và lan tỏa thông điệp về hòa bình. Nhìn lại chặng đường nửa thế k; khởi đầu từ chủ trương của Đảng bộTP.HCM,
“Nhà trưng bày tội ác Mỹ – Ngụy” được thành lập vào ngày 04/9/1975; trải qua các giai đoạn phát triển, đơn vị lần lượt đổi tên thành “Nhà trưng bày tội ác chiến tranh xâm lược” (1990) và chính thức mang tên Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh từ ngày 04/07/1995. Mỗi lần đổi tên đều là một bước trưởng thành, hoàn thiện về chức năng và sứ mệnh của Bảo tàng.
Trong suốt 50 năm, Bảo tàng đã trở thành một địa chỉ văn hóa, du lịch lý tưởng, nơi giáo dục truyền thống lịch sử, ý thức gìn giữ hòa bình và phát triển tình đoàn kết, hữu nghị. Bảo tàng đã vinh dự đón tiếp hơn 25 triệu lượt du khách, đồng thời là thành viên tích cực của Mạng lưới Bảo tàng Vì Hòa bình thế giới (INMP) và Hội đồng Bảo tàng Quốc tế (ICOM).
Ngay trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, Bảo tàng đã khai mạc trưng bày chuyên đề “Ẩm thực Nam Bộ thời kháng chiến” – Food and War in Southern Vietnam. Nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, đánh dấu 50 năm hòa bình lập lại tại Việt Nam kể từ năm 1975. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Nghị quyết 162/2024/QH15 cùng Luật Di sản Văn hóa 2024 đã mở ra con đường rõ ràng cho công tác bảo tồn, số hóa, gắn kết cộng đồng và hợp tác quốc tế. Những kỷ vật trưng bày tại phòng triển lãm là một chuyến du hành ngược thời gian, giúp công chúng thêm thấu hiểu, tự hào về các thế hệ cha ông, và trân quý hơn nền hòa bình hôm nay.
PGS. TS. Jane Gavan – Trường Nghệ thuật, Truyền thông và Ngôn ngữ học Khoa Nhân văn và Xã hội học Đại học Sydney chi sẻ tại buổi lễ: chúng tôi rất vinh dự được chào đón Bà Sarah Hooper – Tổng Lãnh sự Australia tại TP.HCM, người đã góp phần kết nối chúng tôi với Bảo tàng Chiến tranh Australia. Tôi cũng xin cảm ơn UNESCO, TS. Phạm Lan Hương – Trường Đại học Văn hóa TP.HCM, TS. Ngô Thị Thu Trang, ông Michael Kelly từ Bảo tàng Chiến tranh Australia, GS. Từ-Ánh Nguyễn và tập thể Viện Nghiên cứu Việt Nam Sydney vì sự hỗ trợ bền bỉ trong suốt thời gian qua. Tôi xin ghi nhận sự đóng góp nhiệt tình của các thực tập sinh, mong rằng triển lãm này sẽ góp phần củng cố cho sứ mệnh chung của chúng ta: để các bảo tàng Việt Nam không chỉ là những người gìn giữ quá khứ, mà còn là không gian chữa lành, hòa nhập, sáng tạo—là ngọn hải đăng của hòa bình và văn hóa của tương lai.
Trải qua 50 năm, hành trình của Bảo tàng chính là sự phản chiếu sinh động cho quá trình đổi mới tư duy và hội nhập của đất nước và TP.HCM. Từ “Nhà trưng bày tội ác Mỹ – Ngụy”, qua
các lần đổi tên để rồi chính thức mang tên gọi “Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh”. Đó là bước đi phù hợp với đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng và Nhà nước ta, đưa Bảo tàng từ một không gian tố cáo trở thành một diễn đàn đối thoại văn hóa vì hòa bình.
Bước sang giai đoạn phát triển mới, TP.HCM đang nỗ lực xây dựng để trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, một trung tâm kinh tế, văn hóa lớn của khu vực. Trên hành trình đó, chúng tôi xác định di sản văn hóa và lịch sử chính là nền tảng tinh thần vững chắc, là nguồn sức mạnh quý giá. Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh không chỉ là nơi lưu giữ ký ức, mà còn phải là một trường học lớn về lòng yêu nước, về giá trị của hòa bình và ý chí quật cường của dân tộc cho thế hệ trẻ.
Từ những thước phim ghi nhận về quá trình hoạt động của Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, thực sự đã mang đến nhiều cảm xúc trong lòng khách tham dự. Đó không chỉ là trách nhiệm của những người làm công tác bảo tàng, sự quan tâm hết sức lớn lao của các cấp lãnh đạo, mà còn là sự tâm huyết của các thế hệ lãnh qua các thời kỳ phát triển của cả nước và TP.HCM đã cống hiến, gửi gắm hết mình những nguồn tài liệu, hình ảnh, hiện vật quý góp phần chung tay giữ gìn ký ức chiến tranh, hướng đến thông điệp vì hòa bình đến với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Trong 05 năm gần đây; đối mặt với thử thách chưa từng có của đại dịch Covid-19, tập thể viên chức, người lao động Bảo tàng đã thể hiện bản lĩnh, sự năng động và sáng tạo vượt trội, các đồng chí đã biến khó khăn thành cơ hội, trở thành một trong những đơn vị của ngành văn hóa TP.HCM trong công cuộc chuyển đổi số. Việc ứng dụng công nghệ 3D, VR360, mã QR… không chỉ nâng cao trải nghiệm cho du khách mà còn giúp lan tỏa thông điệp hòa bình vượt qua mọi rào cản không gian, đưa lịch sử – văn hoá Việt Nam đến gần hơn với công chúng toàn cầu.
Dấu ấn từ những người lãnh đạo đi trước:
Nhìn lại chặng đường nửa thế kỷ, chúng ta không quên những ngày đầu gian khó. Ngay sau đại thắng mùa Xuân 1975, thực hiện chủ trương của Đảng bộ TP.HCM, “Nhà trưng bày tội ác Mỹ – Ngụy” đã ra đời vào ngày 04/9/1975, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân về tiếng nói tố cáo tội ác chiến tranh xâm lược. Sự chuyển đổi từ “tội ác” sang “chứng tích” đã thể hiện một cách tiếp cận mới: thay vì tố cáo trực diện, Bảo tàng đã lựa chọn để chính những hiện vật, tư liệu lịch sử tự cất lên tiếng nói chân thực. Cách tiếp cận khách quan này đã chuyển hóa Bảo tàng thành một diễn đàn khoa học, nâng cao sức thuyết phục và giá trị giáo dục, song hành với chính sách đổi mới và đối ngoại rộng mở của Đảng và Nhà nước.
Sự trưởng thành về sứ mệnh, cơ sở vật chất của Bảo tàng cũng được đầu tư xây dựng mới toàn bộ, khánh thành vào năm 2010, tạo nên một không gian trưng bày mới, xứng tầm. Chúng ta trân trọng sự nỗ lực phi thường của các thế hệ cán bộ đã duy trì hoạt động phục vụ công chúng không một ngày gián đoạn trong suốt thời gian thi công.
Trải qua nửa thế kỷ, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã khẳng định vị thế của một thiết chế văn hóa hàng đầu quốc gia. Sức sống của Bảo tàng được minh chứng qua những con số ấn tượng: vinh dự đón tiếp hàng chục triệu lượt khách, vượt xa mốc 25 triệu lượt vào năm 2025. Ngay cả sau đại dịch, Bảo tàng đã phục hồi mạnh mẽ, có ngày đón hơn 10.000 lượt khách, phần lớn là du khách quốc tế, khẳng định sức hấp dẫn vượt qua mọi rào cản ngôn ngữ và văn hóa.
Nền tảng cho sức hấp dẫn đó là di sản ký ức vô giá với hơn 20.000 tài liệu, hiện vật, phim ảnh, trong đó có nhiều hiện vật quý do các cựu chiến binh, nhà báo và bạn bè quốc tế trao tặng. Giá trị này đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận; gần đây nhất, với giải thưởng “Travellers’ Choice Best of the Best 2024” từ TripAdvisor, Bảo tàng đã lọt vào top 1% điểm đến tốt nhất toàn cầu và là đại diện duy nhất của Việt Nam trong danh sách này.
Bảo tàng luôn kiên định với sứ mệnh giáo dục cộng đồng qua hàng trăm cuộc triển lãm lưu động đến vùng sâu, vùng xa và cả ở nước ngoài như: Nhật Bản, Đan Mạch, Hoa Kỳ. Đặc biệt, Bảo tàng là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao có khả năng tự chủ toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên từ năm 2014 đến nay. Một minh chứng cho sự năng động và hiệu quả quản trị.
Trên nền tảng tự hào đó, Bảo tàng đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn chiến lược là một “Bảo tàng vì Hòa bình”. Xác định sứ mệnh chủ động chuyển hóa di sản ký ức thành sức mạnh nền văn hóa, một kênh ngoại giao nhân dân hiệu quả, vun đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Bảo tàng tập trung vào hai định hướng chiến lược:
Thứ nhất, đẩy mạnh hợp tác quốc tế để đưa câu chuyện hòa giải lên tầm cao mới, thành viên tích cực của Mạng lưới Bảo tàng Vì Hòa bình thế giới. Một sự kiện lịch sử là lễ ký kết hợp tác với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), xây dựng một không gian trưng bày về nỗ lực chung của hai chính phủ và nhân dân hai nước trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh. Đây là biểu tượng sống động cho tiến trình hòa giải và khát vọng chung về một thế giới hòa bình.
Thứ hai, chủ động chuyển đổi số để đưa di sản đến gần hơn với công chúng toàn cầu. Bảo tàng đang nổ lực ứng dụng công nghệ tiên tiến từ hệ thống vé tự động, thuyết minh đa ngôn ngữ, đến số hóa hiện vật 3D và xây dựng nền tảng tham quan trực tuyến, đảm bảo những câu chuyện lịch sử tiếp tục sống và lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên số.
Cũng nhân sự kiện này; Ban lãnh đạo Bảo tàng công bố quyết định khen thưởng, trao Giấy khen của Sở VH&TT và biểu trưng tri ân Viên chức, Người lao động đang công tác tại Bảo tàng Chứng tịch chiến tranh.