Tọa đàm Năng lượng sạch trong phát triển du lịch được Tạp chí Du lịch TP.HCM kết hợp Ban tổ chức Hội chợ Du lịch Quốc tế TP Hồ Chí Minh 2025 (ITE) thực hiện. Tọa đàm đặt vấn đề sử dụng năng lượng sạch như một giải pháp góp phần quan trọng phát triển du lịch bền vững và thực hành du lịch có trách nhiệm.
Bà Nguyễn Thị Thu Hà- Tổng Biên tập Tạp chí Du lịch TP Hồ Chí Minh cho biết: toạ đàm lần này là sự kiện nối dài của các hoạt động đồng hành phát triển du lịch bền vững của Tạp chí trong thời gian qua. Tham gia cùng sự kiện là các cơ quan quản lý du lịch (Cục Du lịch Quốc gia, Sở Du lịch TP HCM) và lãnh đạo các hiệp hội (Hiệp hội Du lịch TP HCM; Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu Xây dựng TP HCM) cùng chuyên gia, nhà phát triển du lịch, lữ hành uy tín như Vietravel, Focus, Lửa Việt, Du ngoạn Việt,…
Du lịch – ngành kinh tế toàn cầu đầy hứa hẹn nhưng cũng tiềm ẩn những thách thức môi trường. Toàn ngành chịu trách nhiệm khoảng 08–9 % tổng lượng khí thải nhà kính toàn cầu: dự đoán ngành du lịch có thể giảm 40% lượng khí thải nếu áp dụng các biện pháp bền vững. Năng lượng tiêu thụ trong du lịch phần lớn nhất đến từ vận chuyển và vận hành các khu nghỉ dưỡng – khách sạn…, do đó, sử dụng năng lượng hiệu quả – tiết kiệm là tiền đề đầu tiên góp phần phát triển du lịch bền vững.
Các khách sạn có chứng nhận xanh thường sử dụng ít năng lượng hơn từ 20–30 % so với khách sạn truyền thống, Việt Nam mới có khoảng chưa đến 10 công trình du lịch được cấp chứng nhận xanh/tổng 630 công trình xanh cả nước.
Ở góc độ người thụ hưởng, theo nghiên cứu độc lập của Wifi Talents: 74% du khách trẻ dưới 30 tuổi ưu tiên tính bền vững khi lập kế hoạch cho chuyến đi; nghiên cứu tổng hợp cho thấy, du lịch xanh đang phát triển mạnh mẽ trên thế giới, thị trường du lịch sinh thái toàn cầu dự kiến đạt giá trị 300 tỷ USD hàng năm và hơn 80% du khách mong muốn lựa chọn điểm đến thân thiện với môi trường và 55-66% khách hàng sẵn sàng chi trả thêm nếu có lựa chọn bền vững.
Do đó, các doanh nghiệp vận chuyển và lữ hành cũng như các chủ đầu tư khu nghỉ dưỡng, khách sạn đang nhanh chóng tham gia vào công cuộc sử dụng năng lượng tái tạo như một phần thực hành du lịch bền vững: Các sân bay trên thế giới sử dụng năng lượng tái tạo tăng 30% trong 5 năm qua; 68% hãng hàng không triển khai chương trình giảm phát thải và 54% công ty lữ hành đang tích hợp số liệu về tính bền vững vào đánh giá hiệu suất kinh doanh của họ.
Việt Nam là quốc gia đứng thứ 5 về biến đổi khí hậu và có nhiều thiên tai thuộc top 10 thế giới. Về mặt chính sách vĩ mô, cam kết tại COP26 (đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050) của Thủ tướng chính phủ đặt ra yêu cầu sử dụng năng lượng sạch không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc trong tiến trình phát triển bền vững để hàng hoá, dịch vụ Việt Nam có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Trong lĩnh vực du lịch, nhiều khu nghỉ dưỡng, khách sạn và lữ hành chuyển mình phát triển bền vững bằng cách ứng dụng năng lượng tuần hoàn trong phát triển, vận hành dịch vụ.
Chiến lược quốc gia phát triển năng lượng sạch đang được thúc đẩy mạnh trong nước. Việt Nam đã ký kết Thỏa thuận đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) năm 2022 – một sáng kiến quốc tế nhằm huy động nguồn lực tài chính và công nghệ hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh. Tính đến cuối 2024 mặc dù các nguồn điện truyền thống vẫn chiếm tỷ trọng lớn, VN đã ghi nhận gần 9 GW điện mặt trời (không bao gồm mái nhà) và 5 GW điện gió trên tổng lượng khoảng 110 GW nguồn điện truyền thống.
Nhiều khu nghỉ dưỡng tại Việt Nam đang âm thầm nhưng đầy quyết tâm thực hành du lịch xanh bằng việc thay thế năng lượng truyền thống bằng năng lượng sạch. Tiêu biểu phải kể đến Whale Island Resort tại Khánh Hoà – một khu nghỉ dưỡng đã mở cửa đón khách từ gần 30 năm trước, hiện đã chuyển sang sử dụng điện mặt trời thay thế hoàn toàn điện lưới. Khu du lịch Làng Nhỏ rộng hơn 160ha tại Khánh Hòa đang trong quá trình xây dựng và bước đầu đón khách cũng quyết tâm không sử dụng điện lưới cho toàn khu nghỉ rộng lớn trong rừng. Mekong Riverside tại Tiền Giang cũng áp dụng các phương pháp tiết kiệm năng lượng đáng học hỏi từ hàng chục năm trước.
Những bước đi mạnh mẽ của các nhà phát triển du lịch tiên phong tại Việt Nam đang góp sức tái hiện bản đồ du lịch bền vững tại Việt Nam, trước khi có sự vào cuộc của các công ty giải pháp năng lượng xanh và sự chung tay của cộng đồng. Áp dụng tiêu chuẩn xanh, tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo không chỉ bảo vệ môi trường mà còn nâng tầm thương hiệu, giảm chi phí và tạo niềm tin với du khách.
Tuy nhiên, quá trình phát triển và ứng dụng năng lượng xanh vào các công trình cũng như chuỗi vận hành bền vững cũng đặt ra một thực tế cần giải đáp: Năng lượng xanh có gây áp lực và tổn hại đến môi trường và xã hội con người hay không?
Làn sóng phát triển bền vững mạnh mẽ có thể đang bỏ ngỏ một vấn đề quan trọng về sự tác động ngược của nó. Như tính hai mặt của một vấn đề, chúng ta cần đặt ra câu hỏi công tâm để bắt đầu có giải pháp ứng phó kịp thời.